In de keuken of op de stoep is de reflex vaak dezelfde: een lege plastic fles? Die wordt platgedrukt. Deze handeling, ingegeven door een lovenswaardige intentie – ruimte besparen in de afvalbak – is een automatisme geworden. Toch is het een slecht idee.
Wat weinig mensen weten, is dat deze gewoonte meer kwaad dan goed kan doen voor het recyclingproces. Door flessen plat te drukken, verandert u hun oorspronkelijke vorm, en deze verandering kan de sorteermachines in de war brengen of zelfs volledig verhinderen dat ze worden gerecycled. Terwijl u iets goeds voor het milieu wilde doen, loopt u zonder het te weten het risico de positieve kringloop van afvalscheiding te verstoren.
Sorteercentra: een efficiënte, maar veeleisende technologie
In sorteercentra wordt afval in een lopende band verwerkt met behulp van steeds geavanceerdere geautomatiseerde systemen. Deze machines zijn ontworpen om voorwerpen te herkennen aan hun vorm en gewicht. Cilindervormige flessen, die gemakkelijk te herkennen zijn, worden zo efficiënt gesorteerd.
Maar wanneer ze zijn platgedrukt, zijn deze flessen onherkenbaar. Een platgedrukte fles kan eruitzien als een stuk plat plastic of, erger nog, door optische of mechanische systemen worden aangezien voor karton of papier. In dat geval wordt de fles naar de verkeerde sorteerlijn geleid of, erger nog, als niet-recyclebaar beschouwd.
Deze identificatiefout kan een domino-effect hebben. Het beïnvloedt het hele sorteerproces, vertraagt de geautomatiseerde lijnen en maakt soms een kostbare handmatige herverwerking noodzakelijk.
Fouten die duur zijn voor het milieu
Een verkeerd gesorteerde plastic fles wordt in de meeste gevallen niet gerecycled. Plastic, en met name PET (polyethyleentereftalaat) uit flessen, kan echter meerdere keren worden gerecycled zonder zijn eigenschappen te verliezen. Een slecht beheer van dit materiaal betekent dus een verspilling van kostbare hulpbronnen.
Erger nog, als deze fouten zich opstapelen, kunnen ze de materiaalstroom verontreinigen. Een partij gerecycled papier met plasticdeeltjes verliest zijn zuiverheid en kan niet meer worden gerecycled zoals bedoeld. Het resultaat? Een deel van het gesorteerde afval belandt in de verbrandingsoven of op de vuilstort, wat in strijd is met al onze inspanningen om onze planeet te beschermen.
Doppen: waarom ze vastgeschroefd laten
Een andere eenvoudige handeling die te vaak wordt vergeten, is de dop op de fles laten zitten. Ook hier bestaan hardnekkige misvattingen. Vaak wordt ten onrechte gedacht dat ze moeten worden verwijderd om goed te kunnen sorteren. Maar de huidige richtlijnen zijn duidelijk: doppen en flessen moeten bij elkaar blijven.
Doppen zijn klein en licht en raken gemakkelijk zoek in sorteercentra wanneer ze worden gescheiden. Door ze erop te laten zitten, worden ze gemakkelijker verwerkt en wordt de recyclinggraad verhoogd. Bovendien zijn ze vaak gemaakt van een ander soort plastic (zoals HDPE), dat echter zonder problemen samen met PET kan worden gerecycled.
Gezond verstand maakt het verschil
Wat u met een plastic fles doet nadat u deze hebt leeggemaakt, lijkt misschien onbelangrijk, maar in deze fase begint het echte sorteren. Door de fles in zijn oorspronkelijke vorm te bewaren, kan het systeem deze herkennen, correct sorteren en uiteindelijk recyclen.
Uiteraard moet u ook de lokale sorteerinstructies in acht nemen, want die kunnen per gemeente verschillen. Het is dus altijd goed om navraag te doen bij uw gemeente. Sommige zeer moderne centra accepteren platgedrukte flessen, maar dat is momenteel nog een minderheid.
Het is ook belangrijk om flessen met drankresten kort te spoelen om verontreiniging van het gerecyclede materiaal te voorkomen.
Naar een slimmer recyclen
In heel Europa ontstaan initiatieven om de recyclingpraktijken te moderniseren. Sommige bedrijven investeren in efficiëntere machines die de chemische samenstelling van kunststoffen kunnen analyseren in plaats van hun vorm. Andere bedrijven moedigen het terugbrengen van statiegeld aan, waardoor intacte en schone flessen kunnen worden teruggewonnen en opnieuw kunnen worden gebruikt.
Maar zolang deze technologieën niet algemeen zijn, blijft de juiste handeling de beste technologie: flessen weggooien zoals ze zijn, zonder ze plat te drukken, met de dop erop. Het is een eenvoudige reflex, gratis, voor iedereen haalbaar… en met een reële impact.
Elk detail telt
In de recyclingketen is elke schakel belangrijk. Door een plastic fles te pletten, lopen we het risico deze positieve cyclus te doorbreken. Door de vormen en instructies te respecteren, maximaliseren we de kans dat ons afval een grondstof wordt.
Het lijkt misschien een onbeduidende handeling, maar het zijn vaak de details die de doeltreffendheid van ons engagement voor het milieu bepalen.
