Een onderzoek in meer dan 10 landen heeft hoge concentraties PFAS aangetoond, die worden gebruikt in pesticiden in de intensieve landbouw.
“We zullen nergens meer wijn vinden die niet vervuild is”, waarschuwt een auteur van het onderzoek.
Een recente studie uitgevoerd door het Pesticide Action Network Europe (PAN Europe) heeft een alarmerende toename van perfluoralkyl stoffen (PFAS) in wijnen geproduceerd in Europa aan het licht gebracht.
Het onderzoek analyseerde 49 wijnen uit tien landen, waar werd vastgesteld dat deze chemische stoffen, bekend als “eeuwige vervuilers” vanwege hun weerstand tegen afbraak, aanzienlijk meer aanwezig zijn dan in andere producten, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid en het milieu.
De analyse omvatte zowel oude als nieuwe wijnen uit Oostenrijk, België, Kroatië, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Italië, Luxemburg en Spanje.
Uit de resultaten bleek dat recente wijnen een gemiddelde concentratie van 110 microgram per liter TFA (trifluorazijnzuur) bevatten, een stof die is afgeleid van PFAS. Deze cijfers zijn ongeveer 100 keer hoger dan de gemiddelde niveaus die werden gedetecteerd in oppervlakte- en drinkwater, aldus de auteurs van het onderzoek.
Een probleem sinds 2010
Het rapport merkt op dat oudere wijnen, geoogst voor 1988, geen sporen van TFA vertoonden, terwijl in de daaropvolgende jaren het niveau van deze pesticide een significante stijging vertoonde vanaf 2010.
“We zullen nergens meer wijn vinden die niet vervuild is,” zei Michael Müller, professor Medische Chemie en Farmacie aan de Universiteit van Freiburg.
De enige eerdere officiële studie naar PFAS in voedsel, uitgevoerd in 2017 door het EU-referentielaboratorium CVUA Stuttgart op verzoek van de Europese Commissie, had een gemiddelde concentratie van 50 microgram per liter in 27 Europese wijnen ontdekt, met een maximum van 120.
De nieuwe gegevens bevestigen niet alleen een toename in verontreinigingsniveaus, maar benadrukken ook de persistentie van deze stoffen in het milieu en hun accumulatie in landbouwproducten, aldus de onderzoekers.
Gezondheids- en milieurisico’s
Hoewel TFA lange tijd als onschadelijk werd beschouwd, is er bezorgdheid ontstaan door aanwijzingen dat het de reproductieve gezondheid kan aantasten. Volgens het onderzoek hebben andere PFAS-stoffen al schadelijke effecten aangetoond, waardoor de Europese Commissie het gebruik ervan in bepaalde producten, zoals voedselverpakkingen, tegen 2022 wil verbieden.
Een van de onderzoekers, chemicus Helmut Burtscher-Schaden, noemde de bevindingen “alarmerend”, niet alleen vanwege de hoge concentraties, maar ook vanwege de gestage toename van vervuiling in de afgelopen jaren. “We krijgen waarschijnlijk veel meer TFA binnen via onze voeding dan eerder werd aangenomen,” waarschuwde hij.
Daarnaast wordt in het rapport opgemerkt dat regenwater, dat tussen de 400 en 500 nanogram PFAS per liter bevat, lagere verontreinigingsniveaus heeft dan de geanalyseerde wijnen.
Een pleidooi voor biologische wijnen
Bovendien zijn zelfs de zogenaamde biologische wijnen, gemaakt van druiven geteeld op pesticidevrije grond, niet vrij van deze vervuiling. Slechts één op de vijf wijnen was vrij van pesticiden, maar ze bevatten allemaal TFA, volgens het onderzoek.
Dit kan echter te wijten zijn aan externe factoren, zoals het gebruik van chemicaliën in nabijgelegen gebieden of water dat voor verschillende gewassen wordt gebruikt.
PAN Europe beleidsmedewerker Salomé Roynel wees daarentegen op het sterke verband tussen intensieve landbouw en hoge concentraties PFAS in water en producten: “Stoffen die TFA in het milieu brengen moeten onmiddellijk van de markt worden gehaald”, zei ze.
De onderzoekers drongen er bij de Europese Commissie op aan om de lijst met verboden stoffen aan te passen zodat deze ook pesticiden bevat die PFAS’s bevatten.
